Hơn 5 năm qua, sản phẩm khô cá kèo của gia đình chị Nguyễn Hồng Đạm, khóm 8, thị trấn Rạch Gốc luôn là mặt hàng bán chạy trong dịp Tết. Chị Đạm cho biết, điều kiện tự nhiên ở Ngọc Hiển thuận lợi cho cá kèo sinh sôi, phát triển nên lượng cá khai thác trong tự nhiên rất nhiều. Cá kèo xứ này cũng được đánh giá là chất lượng, ngon bậc nhất. Năm nào cũng vậy, từ giữa tháng 10 âm lịch đến hết tháng Giêng, khi cá kèo vào vụ khai thác chính, chị Đạm lại tất bật chế biến cá khô để đáp ứng đơn đặt hàng. Trung bình con nước, gia đình chị cung cấp khoảng 40 - 50kg khô cá kèo cho thị trường, giá bán dao động từ 450.000 – 550.000 đồng/kg.
Chế biến khô cá kèo giúp người dân tăng thu nhập dịp Tết
Theo kinh nghiệm của chị Đạm, cá kèo thuộc loại da trơn nên dễ chế biến, ít tốn công hơn các loại cá khác. Cá nguyên liệu chị chọn là loại khai thác trong tự nhiên bởi thịt cá dẻ ngọt và có độ béo, mềm xương và đa số khách hàng cũng thích loại này. Khô cá kèo có 2 loại: loại cá khô hẳn và cá một nắng. Thông thường người tiêu dùng ưa chuộng loại cá phơi một nắng bởi cá có độ cứng vừa phải, thịt cá còn nhiều.
Chị Đạm ước tính, để làm ra 1kg khô cá kèo cần từ 2,5 – 3,5kg cá tươi. Cá sau khi ướp gia vị được rửa lại cho sạch rồi đem phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời từ 2 đến 3 ngày. Cá khô được đóng gói, hút chân không và bảo quản cấp đông. Chị Đạm cho hay, thời gian qua, sản phẩm khô cá kèo của chị làm ra được thị trường biết đến nhiều, do đó, làm ra mẻ nào là bán hết mẻ đó. Đầu ra ổn định nên chị yên tâm thu mua nguyên liệu để chế biến. Hiện gia đình chị phải thuê thêm nhân công để tăng sản lượng, kịp phục vụ khách hàng.
Nhanh tay xếp cá lên giàn cho kịp nắng, anh Lê Chí Cường, làm công cho cơ sở chị Đạm bộc bạch: “Cá kèo tuy dễ làm nhưng để ra sản phẩm ngon, đẹp, chất lượng thì cần phải có thêm chút kỹ thuật. Cá tươi còn sống, rửa qua vài nước rồi cho nước mắm hoặc nước muối vào để cá kèo uống. Cách làm này sẽ giúp thấm gia vị từ bên ngoài lẫn bên trong. Khi phơi, cần xếp từng con cho ngay ngắn. Đến khi đóng gói cũng phải nắn, vuốt nhẹ lại cho cá thẳng ra nhìn mới đẹp mắt”.
Theo ông Nguyễn Văn Cảnh, khóm 8, thị trấn Rạch Gốc, giống như các loại khô khác, khô cá kèo không cần chế biến cầu kỳ. Chỉ cần nhóm bếp than lên nướng hay bắt lên chảo dầu chiên là có ngay món ngon đãi khách. Con khô được chiên, nướng vàng ươm, thơm phức, tươm mỡ, quệt vào chén nước mắm me chua ngọt, rồi cho lên miệng, ăn với cơm trắng thì ngon hết sẩy mà thêm ly rượu đế nữa thì những câu chuyện vui cứ thế cứ dài ra. Tết tới, thiếu gì thì thiếu chứ nhà tôi không thể thiếu khô cá kèo.
Là món ăn ngon, tiện lợi trong chế biến và phổ biến biến trong mỗi gia đình nên sản phẩm khô cá kèo được nhiều khách hàng lựa chọn tiêu dùng và làm quà biếu nhất là vào dịp Tết. Mỗi hộ làm nghề đều có bí quyết riêng để sản phẩm làm ra được thơm ngon, tròn vị, chinh phục thực khách.
Để tăng uy tín, mở rộng thị trường tiêu thụ, các hộ làm nghề đã chú trọng đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm trong quá trình chế biến. Đồng thời, tăng cường quảng bá trên các trang mạng xã hội, kênh bán hàng trực tuyến, giúp tăng thu nhập dịp cuối năm và góp phần đưa những sản vật mang thương hiệu quê nhà ngày càng vang xa./.