Với xuất phát điểm thấp, đời sống của đại bộ phận người dân còn nhiều khó khăn nên khi bắt tay vào chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, huyện Ngọc Hiển gặp khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi. Tuy nhiên với sự nỗ lực vào cuộc của chính quyền và nhân dân trên địa bàn, cuối năm 2017, huyện đã có xã đầu tiên là Tân Ân Tây được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Kết quả này chính là động lực, là tiền đề quan trọng, cổ vũ mạnh mẽ phong trào xây dựng nông thôn mới của địa phương. Nhờ xây dựng nông thôn mới đã đem đến cho huyện ven biển một diện mạo mới, tác động tích cực đến đời sống của người dân.
Xây dựng nông thôn mới giúp đời sống người dân khởi sắc hơn
Hiện 100% xã, thị trấn đã có đường ô tô đến trung tâm xã; hệ thống giao thông đường xã, ấp, liên ấp được bao phủ, tạo mạch giao thông thông suốt, cơ bản đáp ứng nhu cầu đi lại, giao thương hàng hóa cho người dân. Tỷ lệ hộ dân sử dụng điện an toàn đạt 94,7% góp phần phục vụ tốt cho sinh hoạt, sản xuất. Hạ tầng giáo dục, y tế, cơ sở vật chất văn hóa, hạ tầng thương mại nông thôn từng bước đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân về học tập, chăm sóc sức khỏe và mua bán hàng hóa được dễ dàng. Tỷ lệ nhà ở kiên cố và bán kiên cố đạt 65%, nhiều ngôi nhà kiên cố, khang trang được xây dựng, giúp người dân yên tâm lao động sản xuất, an cư lập nghiệp.
Huyện đã từng bước hình thành được vùng nuôi tôm sinh thái được các tổ chức Quốc tế công nhận hơn 14.000ha, có truy suất nguồn gốc sản phẩm, nâng cao giá trị kinh tế cho người nuôi; có 02 khu sản xuất giống tập trung và nuôi tôm siêu thâm canh có ứng dụng công nghệ cao đáp ứng ngày càng tốt hơn chất lượng con giống và nâng cao năng suất cho hộ nuôi tôm trên địa bàn. Ngoài ra, bà con nông dân trong huyện còn phát triển mạnh mẽ, đa dạng các đối tượng nuôi có giá trị kinh tế cao như: cua, sò huyết, tôm tích, hàu lồng, ba ba, chồn hương… được thực hiện hiệu quả, bền vững và được nhân rộng mang lại thu nhập ổn định, giúp cho người dân phát triển kinh tế.
Toàn huyện có 33 Hợp tác xã và 111 Tổ hợp tác đang hoạt động. Với sự nhanh nhẹn, chủ động trong kinh tế thị trường, các HTX và tổ hợp tác đã mở rộng quy mô, chuyển đổi mô hình hoạt động phát triển nhiều ngành nghề, lĩnh vực kinh tế, tạo ra các sản phẩm đặc thù có giá trị, góp phần tăng thu nhập cho thành viên tham gia và giải quyết việc làm thường xuyên cho hàng ngàn lao động trên địa bàn, từ đó đóng góp tích cực vào việc thúc đẩy kinh tế của huyện.
Huyện có 6 sản phẩm OCOP được chứng nhận 3 sao, gồm: Tôm khô tách vỏ, chà bông tôm, muối tôm, bánh phồng hàu, tôm khô biển, đũa đước; một số sản phẩm được đăng ký bảo hộ độc quyền sở hữu trí tuệ và 01 sản phẩm có chỉ dẫn địa lý. Qua đó, tạo động lực thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao giá trị cho nhiều sản phẩm, tăng thêm thu nhập cho các chủ thể tham gia.
Chất lượng nguồn nhân lực, đội ngũ lao động của huyện cũng được nâng lên đáng kể so với trước; tỷ lệ lao động qua đào tạo có chứng chỉ đạt 34,86%. Công tác giảm nghèo đạt nhiều kết quả tích cực, hiện toàn huyện còn 4,8% hộ nghèo theo tiêu chuẩn đa chiều, hộ nghèo giảm bình quân 1,8%/ năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt 48 triệu đồng/năm, tăng hơn 21 triệu đồng so với năm 2015. Có 100% xã, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học và trung học cơ sở. Tỷ lệ ấp, khóm đạt chuẩn văn hóa chiếm 79,41%. Có 100% xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế; tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 77,21%, góp phần chăm sóc sức khỏe cho nhân dân ngày một tốt hơn.
Cảnh quan môi trường đã có nhiều chuyển biến. Nhiều hộ dân đã tích cực trồng hàng ràu cây xanh, hoa kiểng dọc theo các tuyến lộ giao thông nông thôn tổ điểm cho làng quê thêm khang trang, rạng rỡ. Vệ sinh môi trường từng bước được cải thiện, tỷ lệ rác thải được thu gom và xử lý đạt 82%; tỷ lệ hộ sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%, trong đó, hộ sử dụng nước nối mạng đạt chuẩn đạt 37,73%.
Hệ thống chính trị được giữ vững, chất lượng nguồn nhân lực được nâng cao. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ ổn định. Công tác cải cách hành chính được đẩy mạnh, nền hành chính trở nên dân chủ, minh bạch, có tính chuyên nghiệp hơn; cắt giảm thời gian, thủ tục giải quyết, mang lại sự thuận tiện, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân. Ngoài ra, công tác tuyên truyền, vận động nhân dân được thực hiện với nhiều hình thức đa dạng, tạo sự đồng thuận, hưởng ứng tích cực, nhờ đó khơi dậy sức dân, huy động được nguồn lực rất lớn từ nhân dân đóng góp. Tính đến nay, huyện đã huy động trong cộng đồng dân cư được 74,7 tỷ đồng, giúp các tiêu chí hoàn thành nhanh chóng hơn.
Dù đạt được những kết quả nhất định nhưng để tiến tới mục tiêu xây dựng huyện đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2025, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân huyện nhà phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Bởi, qua rà soát và đối chiếu với bộ tiêu chí mới, đến nay, toàn huyện Ngọc Hiển chỉ đạt 69/114 tiêu chí xã nông thôn mới. Trong đó, Tân Ân Tây là xã đạt cao nhất với 15/19 tiêu chí, bình quân mỗi xã đạt 11,5 tiêu chí. Theo đó, mục tiêu này đặt ra yêu cầu cấp thiết là huyện phải giữ vững và xây dựng Tân Ân Tây đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao, có thêm 5 xã gồm: Viên An Đông, Viên An, Đất Mũi, Tam Giang Tây và Tân Ân đạt chuẩn nông thôn mới và thị trấn Rạch Gốc đạt chuẩn đô thị văn minh.
Hơn nữa, đối chiếu với 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, toàn huyện có 5 tiêu chí đáp ứng yêu cầu đều có 6/6 xã đạt, gồm: tiêu chí Quy hoạch, Thủy lợi và phòng, chống thiên tai, Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, Lao động, Giáo dục và đào tạo. Các tiêu chí còn lại đa phần là khó thực hiện và cần nguồn lực đầu tư rất lớn. Mặt khác, đến nay, huyện chỉ đạt 2/9 tiêu chí huyện nông thôn mới đó là: Thủy lợi, phòng chống thiên tai và Hệ thống chính trị - An ninh trật tự - Hành chính công. 7 tiêu chí chưa đạt gồm: Quy hoạch, Giao thông, Điện, Y tế - Văn hóa – Giáo dục, Kinh tế, Môi trường và Chất lượng môi trường sống.
Theo Đề án xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025, huyện Ngọc Hiển phấn đấu Xã Tam Giang Tây đạt chuẩn vào năm 2022; Xã Viên An Đông đạt chuẩn vào năm 2023; Năm 2024, xã Tân Ân đạt chuẩn NTM; xã Tân Ân Tây đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và thị trấn Rạch Gốc đạt chuẩn đô thị văn minh; Năm 2025 xã Đất Mũi và Viên An đạt chuẩn và hoàn thành mục tiêu huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Tỷ lệ hài lòng của người dân trên địa bàn đối với kết quả xây dựng NTM đạt từ 90% trở lên. Tổng nguồn vốn huy động để thực hiện Đề án hơn 8.419 tỷ đồng. Trong đó, vốn huy động tự nguyện đóng góp của người dân và cộng đồng hơn 526,5 tỷ đồng.
Đề án xây dựng huyện Nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025 là một chủ trương lớn, mang tính tổng thể thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Ngọc Hiển lần thứ XII, đặc biệt thực hiện theo ý kiến Kết luận của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau. Thực hiện thắng lợi chủ trương này, huyện Ngọc Hiển đề xuất lãnh đạo tỉnh tranh thủ với các Bộ, ngành Trung ương, một số tập đoàn kinh tế hỗ trợ nguồn vốn để xây dựng huyện Ngọc Hiển sớm đạt chuẩn nông thôn mới. Song song đó, đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh sớm ban hành các quy định hướng dẫn cụ thể các tiêu chí xây dựng xã NTM, xã NTM nâng cao theo thẩm quyền được phân cấp. Điều chỉnh Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn giai đoạn 2021 – 2025 và năm 2022 để xây dựng xã NTM, xã NTM nâng cao, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh và huyện nông thôn mới trình Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua vào kỳ họp giữa năm 2022.
Bên cạnh việc huy động nguồn vốn, để sớm thực hiện thắng lợi mục tiêu duy nhất của Đề án đó là xây dựng Ngọc Hiển đạt chuẩn huyện Nông thôn mới thì thời gian tới, huyện sẽ huy động sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị; phát huy tốt vai trò của Mặt trận tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ, đảng viên. Đồng thời, làm tốt công tác tuyên truyền về vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM để người dân tích cực tham gia, tự bàn, tự làm, tự giác đóng góp công sức, tiền của trong xây dựng nông thôn mới.
Những kinh nghiệm đạt được trong suốt quá trình xây dựng nông thôn mới huyện nhà thời gian qua sẽ là động lực, tiền đề quan trọng để Ngọc Hiển tháo gỡ khó khăn từng tiêu chí chưa đạt, tiến tới thực hiện thắng lợi mục tiêu duy nhất của Đề án đó là xây dựng Ngọc Hiển đạt chuẩn huyện Nông thôn mới đúng hẹn. Góp phần tô thắm cho vùng đất cực Nam thêm khang trang, giàu đep, xứng đáng với tên gọi người anh hùng Phan Ngọc Hiển./.