Ngày 22/12/1944, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng và Chỉ thị của Lãnh tụ Hồ Chí Minh, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - đội quân chủ lực đầu tiên, tổ chức tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam được thành lập. Lần đầu tiên trong lịch sử nước ta có một quân đội kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện; một quân đội cách mạng từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc; chiến đấu vì mục tiêu lý tưởng độc lập và chủ nghĩa xã hội.

Trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội ta thực sự là quân đội anh hùng của một dân tộc anh hùng; là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân; xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ Tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.

Gắn liền với sự phát triển của Quân đội ta, lực lượng vũ trang Nhân dân huyện Ngọc Hiển ra đời trong những ngày đầu của cuộc kháng chiến. Nơi đây, người thầy giáo, anh hùng Phan Ngọc Hiển đã hoạt động và gây dựng lực lượng vũ trang, lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai lịch sử năm 1940 giành thắng lợi. Kể từ đó, lực lượng vũ trang huyện không ngừng lớn mạnh, anh dũng chiến đấu, lập nên nhiều chiến công hiển hách.

Trong kháng chiến chống Mỹ, Ngọc Hiển là nơi diễn ra các trận đánh ác liệt làm thất bại chiến thuật “Hạm đội nhỏ trên sông” của hải quân Mỹ, bằng mọi loại vũ khí, phương tiện, có được trong tay, kể cả bằng xuồng câu, ghe lưới, bằng vũ khí tự tạo, thô sơ tiêu diệt hàng trăm tàu địch. 

Và, vẫn còn đó những chiến công hiển hách gắn liền với các địa danh như: Hòn Khoai, Làng Rừng, Bến Dựa, Bồ Đề, Ông Trang,... Cùng với những địa danh này, cho đến nay, Bến Vàm Lũng được nhắc đến như một bến cảng huyền thoại gắn liền với những con tàu “không số”, sáng mãi trong lòng người dân. Vàm Lũng đã tiếp nhận, cung cấp trên 4.400 tấn vũ khí, đạn dược, trang thiết bị chuyển đi khắp các chiến trường Nam bộ, góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân năm 1975.

Ngọc Hiển là một trong những chiếc nôi của phong trào cách mạng của tỉnh Cà Mau, góp phần cùng tỉnh nhà và cả nước giành độc lập, tự do cho Tổ quốc. Dù có lúc bị khủng bố dữ dội, nhiều phong trào bị lắng xuống nhưng huyện Ngọc Hiển vẫn luôn là “căn cứ địa” vững chắc của phong trào cách mạng tỉnh Cà Mau.

Quân, dân Ngọc Hiển đã không ngần ngại trước bất kỳ sự hy sinh, thử thách nào, kể cả tính mạng, tài sản của mình; bất chấp mưa bom, bão đạn và mọi âm mưu, thủ đoạn tàn độc của quân thù; có lúc phải ăn trái mắm thay cơm khi thiếu gạo, cất nước mặn thành nước ngọt để uống mà bám rừng, đánh giặc, bảo vệ căn cứ cách mạng, hoàn thành sứ mệnh bảo vệ căn cứ rừng đước, bảo đảm an toàn việc cất giấu, vận chuyển vũ khí cung cấp cho các chiến trường Nam bộ. Đồng thời, vừa sản xuất tự túc vừa xây dựng lực lượng, anh dũng chiến đấu trực diện với kẻ thù, góp phần cùng với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân viết nên những trang sử hào hùng của dân tộc.

Qua 20 năm đánh Mỹ và chiến tranh Biên giới Tây Nam, lực lượng vũ trang huyện đã tác chiến 195 trận lớn, nhỏ. Loại khỏi vòng chiến đấu 1.217 tên ngụy và 117 tên Mỹ, bắt sống 668 tên. Phá hủy 9 đồn, vận động ra hàng 300 tên. Phối hợp với đội săn tàu Tam Giang bắn chìm 7 chiếc lớn, nhỏ; bắn cháy 11 xe quân sự, bắn rơi 4 máy bay, phá hủy 9 khẩu pháo, thu 1.645 súng các loại, 137 ngàn viên đạn và nhiều đồ dùng quân sự khác phục vụ cho chiến đấu.

Trong những năm tháng lâu dài, gian khổ ấy, vùng đất Ngọc Hiển tự hào bởi đã sản sinh ra những người con anh hùng, gan dạ. Với tinh thần quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh, biết bao người con ưu tú của vùng đất Ngọc Hiển đã hăng hái lên đường nhập ngũ, xung phong ra tiền tuyến. Nhiều người đã anh dũng hy sinh, mãi mãi ngã xuống trong lòng đất mẹ hoặc để lại một phần xương máu nơi chiến trường. Nhiều đồng chí xuất thân từ quê hương Ngọc Hiển, chiến đấu, trưởng thành, trở cán bộ lãnh đạo, chỉ huy các cấp.

Toàn huyện Ngọc Hiển có 449 anh hùng, liệt sĩ, hàng trăm người tham gia kháng chiến, hàng ngàn người có công với cách mạng; 51 bà mẹ được phong tặng, truy tặng Mẹ Việt Nam Anh hùng. Có 07 tập thể và 04 cá nhân vinh dự được Chủ tịch Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quyết định phong tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. Với những thành tích nổi bật trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng vũ trang huyện đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cùng Đảng bộ và nhân dân lập nên những thành tích vẻ vang, được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý: “Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. 

Chủ tịch UBND huyện Trần Hoàng Lạc (thứ 2 bên phải) kiểm tra công tác huấn luyện tại BCHQS huyện

Đồng chí Trần Hoàng Lạc, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện Ngọc hiển nhìn nhận: “Kể từ khi chia tách huyện từ ngày 01/01/2004 đến nay, lực lượng vũ trang huyện Ngọc Hiển tiếp tục phát huy truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam, quyết chiến quyết thắng trong chiến đấu, vượt mọi khó khăn, phấn đấu hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Tích cực, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp tổ chức thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự địa phương, xây dựng lực lượng vũ trang nhan dân, nền quốc phòng toàn dân vững mạnh gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội địa phương. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, lực lượng vũ trang huyện Ngọc Hiển không ngại khó khăn, gian khổ, luôn là lực lượng tiên phong, nòng cốt trong các hoạt động phòng tránh, giảm nhẹ, khắc phục thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo an toàn cho nhân dân”.

Xác định công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên nên thời gian qua, Đảng ủy, BCHQS huyện đã xây dựng nghị quyết chuyên đề và đề ra nhiều giải pháp đồng bộ, tập trung lãnh chỉ đạo nâng cao chất lượng huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Vì vậy, chất lượng huấn luyện chiến đấu qua từng năm được nâng cao, qua đó, xây dựng lực lượng vũ trang huyện nhà vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác quốc phòng trong tình hình mới.

Hàng năm, Đảng ủy, BCHQS huyện Ngọc Hiển đã tập trung chỉ đạo Ban CHQS cấp xã, thị trấn tổ chức tuyển chọn những quần chúng ưu tú bổ sung vào lực lượng dân quân tự vệ nhằm xây dựng lực lượng đủ về số lượng, mạnh về chất lượng. Hầu hết đều được huấn luyện sử dụng thành thạo vũ khí, nâng cao khả năng cơ động, sẵn sàng chiến đấu.

Đi đôi với công tác xây dựng lực lượng, BCHQS huyện còn quan tâm, chỉ đạo làm tốt công tác huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Trong đó, huyện đã thực hiện tốt các cuộc diễn tập phòng thủ. Nội dung diễn tập thường xuyên thay đổi với nhiều tình huống cụ thể, đảm bảo có tính mới về lý luận và thực tiễn với nhiều lực lượng tham gia và có sử dụng cả vũ khí, trang bị, đạn hơi, thuốc nổ, vật chất, phương tiện kỹ thuật chuyên dụng... Qua đó, nâng cao nhận thức cho toàn dân về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh trong tình hình mới.

Công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng an ninh cho các đối tượng đạt 100% chỉ tiêu kế hoạch. Trong tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ hàng năm, Ban CHQS huyện và các xã, thi trấn đã chủ động tham mưu cho Hội đồng nghĩa vụ quân sự cùng cấp tiếp tục đưa công tác tuyển quân đi vào nền nếp, hiệu quả, đúng luật, đảm bảo 100% chỉ tiêu được giao. 

Đảng ủy, Ban CHQS huyện đã quán triệt và thực hiện nghiêm các chỉ thị của các cấp về xây dựng nền nếp chính quy, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, tăng gia sản xuất, rèn luyện kỷ luật, duy trì tốt điều lệnh quản lý bộ đội. Quán triệt, giáo dục mọi cán bộ, chiến sĩ thực hiện đúng chức trách quân nhân và chức trách trên cương vị mình đảm nhiệm. Thông qua việc thực hiện đúng chức trách, nền nếp, chính quy trong hoạt động, sinh hoạt hằng ngày để rèn luyện tính thống nhất, tính kỷ luật, nêu cao tinh thần tự giác, lòng tự trọng cho mỗi quân nhân; phát huy tính chủ động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ.

Lực lượng vũ trang tự hào khi xây dựng tuyến đường cờ Tổ quốc, tại ấp Mũi, xã Đất Mũi

Song song với nhiệm vụ chính trị, Ban CHQS huyện Ngọc Hiển đã có những cách làm ý nghĩa tôn vinh hình ảnh phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới. Đơn vị đã tích cực hỗ trợ cho các gia đình đặc biệt khó khăn; vận động chiến sĩ, quân nhân đóng góp kinh phí để thực hiện chương trình Mái ấm đồng đội; tham gia phát hoang bụi rậm; cải tạo lộ giao thông nông thôn; đắp nền trụ sở sinh hoạt văn hóa; sửa chữa cầu nông thôn; tham gia khắc phục hậu quả thiên tai; tổ chức khám bệnh và cấp thuốc miễn phí; hiến máu nhân đạo. 

Đảng ủy, Ban CHQS huyện còn cùng với lực lượng Công an, Biên phòng và các ngành địa phương của huyện Ngọc Hiển phối hợp chặt chẽ với nhau, luôn đoàn kết, chung sức, chung lòng thực hiện tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, nhất là trong công tác đảm bảo an ninh, trật tự trên địa bàn, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Với thành tích đạt được, Ban CHQS huyện được xét tặng nhiều huân, huy chương, bằng khen, cờ thi đua của Đảng và Nhà nước, Quân đội. Đó là vinh dự, niềm cổ vũ động viên cán bộ, chiến sĩ tiếp tục phấn đấu vươn lên hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Thượng tá Trần Thành Công, Chính trị viên BCHQS huyện Ngọc Hiển thông tin: “Hướng tới kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân, Ban CHQS huyện đã thực hiện nhiều công trình phần việc cụ thể chào mừng, gồm: tuyến đường hoa trước cổng đơn vị Ban CHQS huyện; tuyến đường hoa đoạn trước cổng hội trường UBND huyện đến cổng khu di tích Bến Vàm Lũng; tuyến đường cờ Tổ quốc tại xã Đất Mũi; và phối hợp với các ban, ngành, các địa phương tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa như hội thi, hội thao, biểu diễn văn nghệ, gớp phần ôn lại truyền thống cách mạng vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung và lực lượng vũ trang huyện Ngọc Hiển nói riêng”.

Tự hào truyền thống 80 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhận thức rõ những thuận lợi, khó khăn phía trước, với tinh thần đoàn kết, nhất trí cao, cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang huyện Ngọc Hiển sẽ luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân. Góp phần xây dựng quê hương Ngọc Hiển vững về chính trị, kinh tế, mạnh về quốc phòng, an ninh, làm rạng rỡ thêm truyền thống cách mạng vẻ vang của huyện mang tên người anh hùng Phan Ngọc Hiển./.